2.2.4 Zorginkoopbeleid kraamzorg

CZ groep wil dat alle verzekerden kraamzorg kunnen krijgen en dat de kraamzorg wordt ingezet waar die het meest noodzakelijk is. Zorg op maat dus. Indicering via het LIP is niet meer toekomstbestendig. De nieuwe indiceringsmethodiek, de Kraamzorg Landelijke Indicatie Methodiek (KLIM) wordt op dit moment doorontwikkeld voor implementatie. Net als het KLIM ziet ook CZ groep toekomst in een flexibelere inzet van kraamzorguren. Het gaat dan om het aantal uren én om de inhoud van de kraamzorg. Zo kan de kraamzorg beter aansluiten bij wat een gezin nodig heeft. De beschikbare uren komen dan terecht waar ze het hardst nodig zijn: bij de kwetsbare gezinnen. Huishoudelijke taken horen naar ons idee steeds minder tot het domein van de kraamverzorgende. We hopen dat de herziening of vervanging van het LIP snel plaatsvindt en leidt tot echte verandering, doelmatigheid en meer maatwerk.

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en Bo Geboortezorg zijn sinds 2023 samen bezig om de kraamzorg toekomstbestendig te maken. Zo is er een gezamenlijke visie op toekomstbestendige kraamzorg opgesteld, die nu wordt uitgevoerd. Zorgverzekeraars hebben extra geld beschikbaar gesteld voor opleiden en voor extra kosten vanwege het afschalen van zorg en het hoge ziekteverzuim. Bo Geboortezorg heeft het ‘Normenkader continuïteit kraamzorg in tijden van krapte’ aangescherpt. Daarin staat wat KSV’s en kraamzorgorganisaties moeten doen bij krapte in hun regio. Zij spreken dan af hoe zij omgaan met inschrijvingen en wanneer er met een wachtlijst gewerkt wordt. Het kan niet zo zijn dat pas bevallen vrouwen mogelijk geen kraamzorg krijgen, terwijl anderen, die het wellicht minder nodig hebben, de maximale uren ontvangen. Wij zien in de declaraties dat er in regio’s met krapte een duidelijk verschil is in het spreidingsgedrag tussen zorgaanbieders. Daarom stellen we vragen aan zorgaanbieders die dat nog niet goed genoeg doen.

Onze verzekerden kunnen contact met ons opnemen voor zorgbemiddeling. Onze bemiddelaars bekijken dan welke organisaties een overeenkomst met CZ groep hebben afgesloten en of er in bepaalde regio’s al wachtlijsten van kracht zijn. We staan in nauw contact met de KSV’s die krapteproblemen hebben en waar wij marktleider zijn. Signalen en vragen vanuit onze bemiddelingen bespreken we met de KSV’s en we zoeken samen met hen naar oplossingen.

Meer transparantie over de zorglevering door zzp’ers is ook belangrijk om inzicht te krijgen in de kwaliteit van de kraamzorg. CZ groep pakt dit stapsgewijs op en eist in 2026 dat onderaannemers een eigen AGB-code hebben als zij kraamzorg leveren als onderaannemer. Deze AGB-code moet ook vermeld worden in de declaratie. Ook het opleiden van nieuwe kraamverzorgenden blijft belangrijk. Daarnaast kan een verdergaande digitalisering en het digitaal aanbieden van kraamzorg bijdragen aan het oplossen van de capaciteitsproblemen. CZ groep neemt deze factoren mee in het zorginkoopbeleid voor 2026.

Als de landelijke gesprekken leiden tot een aanpassing van het zorginkoopbeleid Geboortezorg voor 2026, dan maken we dat via een aanvulling op dit document duidelijk.

In 2026 moeten alle aanbieders van kraamzorg aantoonbaar voldoen aan alle onderstaande minimumeisen. Ook gedurende de looptijd van de overeenkomst voldoen zij hieraan:

Minimale eisen

• Er is sprake van een organisatie, bij voorkeur met rechtspersoonlijkheid, die het leveren van kraamzorg aantoonbaar als kernactiviteit heeft.

• De zorgaanbieder beschikt over één AGB-code voor de zorgregistratie en zorgdeclaratie, waaraan minimaal zes fte aan KCKZ-geregistreerde kraamverzorgenden gekoppeld zijn[1].

• De zorgaanbieder is ingeschreven in het register van de Kamer van Koophandel.

• De zorgaanbieder verzorgt minimaal tien kraambedden per maand.

• De zorgaanbieder is HKZ/ISO-gecertificeerd (of vergelijkbaar)[2].

• De zorgaanbieder is lid van een landelijke brancheorganisatie voor kraamzorg en voldoet aantoonbaar aan de lidmaatschapscriteria van Bo Geboortezorg.

• De zorgaanbieder houdt zich aan de landelijk geldende cao.

• De zorgaanbieder heeft kennis van en handelt in lijn met het actuele ‘Normenkader continuïteit kraamzorg in tijden van krapte’.

• De zorgaanbieder is 24 uur per dag bereikbaar voor verloskundigen en kraamvrouwen.

• De zorgaanbieder is het hele jaar tijdens kantoortijden (9.00 tot 17.00 uur) bereikbaar voor alle verzekerden.

• De zorgaanbieder is 24 uur per dag in staat de partusassistentie tijdig in te zetten na een oproep van een verloskundige.

• De zorgaanbieder hanteert een protocol waarin staat welke medewerkers met welk doel toegang hebben tot de gegevens van de cliënten.

• De zorgaanbieder voert een kwaliteitscyclus (PDCA-cyclus) uit, waarbij de kwaliteit van de zorg en de veiligheid periodiek worden vastgelegd. Dit leidt tot een kwaliteitsjaarverslag dat op verzoek gedeeld wordt met CZ groep.

• De zorgaanbieder meet de landelijke indicatoren van Zorginstituut Nederland. De resultaten worden aangeleverd en gepubliceerd onder de AGB-code waaraan ook de zorgregistratie en zorgdeclaratie gekoppeld zijn.

• De zorgaanbieder voert periodiek een cliënttevredenheidsmeting uit, bespreekt de resultaten en stelt verbeterplannen op.

• De zorgaanbieder is lid van het KSV of laat zich vertegenwoordigen in elke regio waarin de aanbieder kraamzorg aanbiedt.

• De zorgaanbieder is lid van een VSV in de regio's waarin hij kraamzorg aanbiedt. De kraamzorgorganisatie mag zich hierin ook laten vertegenwoordigen.

• De zorgaanbieder werkt op basis van het LIP. Zodra er een ander landelijk geaccepteerd instrument (KLIM) is om het aantal kraamzorguren vast te stellen, dan conformeert de kraamzorgorganisatie zich hieraan.

• De zorgaanbieder voldoet aan alle relevante wet- en regelgeving (zoals de WGBO) en de geboden zorg voldoet aan de standaarden en richtlijnen van de betreffende beroepsgroep(en).

• De zorgaanbieder werkt zo veel mogelijk digitaal en zorgt ervoor dat registraties en declaraties op papier voorkomen worden.

• De zorgaanbieder voldoet aan de relevante verplichtingen rondom de registratie van de UBO, waarbij de eventuele UBO niet onder een wettelijke sanctieregeling valt.

Bemiddelingsbureaus en coöperaties van zzp’ers

CZ groep koopt geen zorg in bij individuele zzp’ers. In 2026 contracteren we wel zzp’ers die zich verenigd hebben. Daaronder verstaan we: een samenwerkingsverband van uitsluitend zzp’ers die uit naam van de organisatie zorg verlenen. Het kenmerk van onderaanneming is immers dat de cliënt in zorg is bij de hoofdaannemer, de door ons gecontracteerde zorgaanbieder, die de zorg verleent via de onderaannemers. Zzp’ers die zich in een organisatie verenigen, doen dat uitdrukkelijk als zzp’er en niet als een eenmanszaak met personeel. Voor samenwerkingsverbanden gelden de minimale eisen voor kraamzorgorganisaties. Daarnaast gelden deze specifieke eisen:

• Cliënten zijn in zorg bij de organisatie (de hoofdaannemer), die de zorg laat verlenen door haar leden (de onderaannemers).

• De organisatie waarborgt aantoonbaar de continuïteit en beschikbaarheid van de benodigde zorg (24/7).

• Er zijn minimaal twaalf zzp’ers aan de organisatie verbonden die in één KSV-regio zorg verlenen[3].

• De (zorgverlenende) leden van de organisatie zijn uitsluitend zzp’ers die ook in die hoedanigheid lid zijn.

• Alle zzp’ers zijn KCKZ-geregistreerd en als gecertificeerde vestiging opgenomen in het HKZ-certificaat (of vergelijkbaar) van de organisatie.

• Alle onderaannemers (ook zzp’ers) hebben een individuele AGB-code en deze wordt meegegeven in de declaratie door de zorgaanbieder.

• Alle zzp’ers die deel uitmaken van de organisatie, hebben ook een eigen HKZ-certificering (of vergelijkbaar) doorlopen. De organisatie overlegt de bewijzen daarvan op verzoek aan CZ groep.

• De organisatie zorgt ervoor dat de kwaliteit van de zorg optimaal blijft en stimuleert periodieke kwaliteitsbesprekingen tussen de kraamverzorgenden.

• Bij de inschrijving wordt een lijst met de leden van de organisatie aangeleverd. Wijzigingen daarin gedurende het jaar worden doorgegeven via rz.geboortezorg@cz.nl.

Digitale voorlichting en instructie in de kraamzorg

We zien dat steeds meer aanbieders van kraamzorg digitale voorlichting en instructie aanbieden. We realiseren ons dat digitale kraamzorg niet aan alle doelen van kraamzorg zal kunnen voldoen. Het blijft nodig om fysiek bij de kraamvrouw en de baby te zijn. Toch kan digitale kraamzorg een goede aanvulling of oplossing zijn, vooral in tijden van krapte. Bo Geboortezorg heeft eind augustus 2024 een geactualiseerde en uitgebreidere richtlijn digitale kraamzorg gepubliceerd (de Richtlijn digitale kraamzorg in de kraamweek 2025). We weten niet of zij voor 2026 nog een nieuwe of aangepaste richtlijn publiceren. Daarom hanteren we voor de inkoop van digitale kraamzorg voor 2026 de huidige richtlijn. De kraamzorgaanbieder moet dus voldoen aan de voorwaarden in deze richtlijn.

Heeft u nog geen addendum afgesloten voor digitale voorlichting en instructie, dan kunt u een aanvraag bij ons indienen door een e-mail te sturen naar inkoop.geboortezorg@cz.nl. Vermeld daarbij duidelijk of u een aanvraag doet voor voorlichting en instructievideo’s of dat u ook beeldbellen aanbiedt aan kraamvrouwen. Vermeld ook van welk platform u gebruikmaakt. Uit uw aanvraag moet verder blijken dat de inzet van digitale voorlichting en instructie binnen uw kraamzorgorganisatie voldoet aan de eisen van de richtlijn. Als dit het geval is, ontvangt u een addendum waarmee u kunt declareren voor deze digitaal geleverde voorlichting en instructie. Over digitaal geleverde kraamzorg mag geen eigen bijdrage in rekening worden gebracht bij de cliënt. Het addendum gaat in op de eerstvolgende maand na de goedkeuring. Dien uw aanvraag dus tijdig in als u met ingang van 2026 een addendum wilt afspreken. Organisaties die in 2025 al een addendum afgesloten hebben, ontvangen automatisch een addendum bij het aanbod van de reguliere overeenkomst. Bevat uw addendum alleen voorlichting en instructievideo’s en wilt u ook beeldbellen aanbieden, of andersom? Mail ons dan ook met de hierboven vermelde informatie.

Mocht er aanvullend beleid nodig zijn door de publicatie van een nieuwe richtlijn voor digitale kraamzorg, dan publiceren wij dit.

Kraamzorg in achterstandspostcodegebieden

Wij bieden in 2026 géén verhoogd maximumtarief aan voor de achterstandspostcodegebieden, omdat dit is meegenomen in het kostprijsonderzoek voor de kraamzorgtarieven. Woont een onevenredig groot deel[4] van de CZ-verzekerden voor uw organisatie in achterstandspostcodegebieden én dreigt uw organisatie daardoor aantoonbaar financieel in de problemen te raken? Dan kunt u daarover met ons overleggen. Een toeslag van maximaal 5% op de kraamzorguren is dan bespreekbaar. U kunt daarvoor een e-mail sturen naar rz.geboortezorg@cz.nl.

Kraamzorg en partusassistentie in een ziekenhuis of geboortecentrum

Kraamzorg en partusassistentie die worden geleverd in het ziekenhuis (bijvoorbeeld bij een poliklinische bevalling) of in een geboortecentrum, koopt CZ groep in bij het ziekenhuis of het geboortecentrum. Een kraamzorgaanbieder kan de zorg leveren, maar maakt over de financiering daarvan afspraken met het ziekenhuis of het geboortecentrum. We willen niet dat er grote verschillen ontstaan in de hoogte van de eigen bijdrage voor de poliklinische bevalling of de bevalling in het geboortecentrum. Bovendien willen we een verdere versnippering van de financiering van de geboortezorg voorkomen.

Type overeenkomst A of B

CZ groep vraagt aan alle kraamzorgaanbieders inspanningen en garanties op het gebied van kwaliteit, continuïteit, toegankelijkheid, bereikbaarheid en samenwerking in de keten. De mate waarin u voldoet aan onderstaande voorwaarden, bepaalt welke overeenkomst wij aanbieden (A of B). Deze overeenkomsten hebben elk hun eigen tarief. In onderstaand overzicht staat aan welke voorwaarden de kraamzorgaanbieder moet voldoen (boven op de eerdergenoemde minimale eisen) om voor een overeenkomst A of B in aanmerking te komen. Voldoet u niet aan een van de voorwaarden, dan bieden we een overeenkomst B aan. Nieuwe contractanten krijgen in het eerste jaar altijd een overeenkomst B. Overeenkomst A heeft de hoogste tarieven. De tarieven van overeenkomst B liggen op 95% daarvan.

Procedure voor nieuwe zorgaanbieders van kraamzorg

Onder nieuwe zorgaanbieders verstaan we zorgaanbieders waarmee we in 2025 geen overeenkomst voor kraamzorg hebben. Om in aanmerking te komen voor zo’n overeenkomst voor 2026, moeten nieuwe zorgaanbieders voldoen aan de minimumeisen in dit document. De overeenkomst kan worden aangevraagd door via VECOZO een digitale vragenlijst in te dienen. Op www.cz.nl/zorgaanbieder > Geboortezorg vindt u hoe u dit kunt doen. CZ groep beoordeelt vervolgens uw aanvraag.

Procedure voor bestaande aanbieders van kraamzorg

Onder bestaande zorgaanbieders verstaan we de aanbieders van kraamzorg die in (een deel van) 2025 een overeenkomst met CZ groep hebben. Bestaande aanbieders ontvangen uiterlijk eind juli een verzoek om een vragenlijst in te vullen via VECOZO. Het aanbod is afhankelijk van het resultaat van deze vragenlijst. Als wij nog vragen hebben voor de zorgaanbieder, dan stellen we die vóór begin september. Uiterlijk eind september versturen wij het aanbod.

Aanbieden van de overeenkomst

De overeenkomst wordt digitaal aangeboden via VECOZO.

Looptijd van de overeenkomst

De overeenkomsten hebben een looptijd van één kalenderjaar (2026).

• 1CZ groep beoordeelt een zzp’er als 0,5 fte.
• 2Voor de HKZ-certificering worden 165, 166 en 143 als afdoende beschouwd. 155 moet worden gecombineerd met 123. KIWA-keurmerk beschouwen we ook als afdoende.
• 3CZ groep beschouwt één zzp’er als 0,5 fte.
• 4Als uit de declaraties van de organisatie in 2023 en 2024 blijkt dat 20% of meer van de CZ-klanten uit een achterstandspostcodegebied komt, dan beoordeelt CZ groep dit als een onevenredig groot deel.