1.2 Visie op de sector
Een ongezond gewicht bij kinderen hangt net als bij volwassenen veelal samen met een ongezonde leefstijl qua voeding, eetgewoontes en beweging. Een ongezonde leefstijl kan door meerdere factoren binnen of buiten het gezin bepaald worden. Denk aan: beperkte gezondheidsvaardigheden, stress, financiële problemen, opvoedingsproblemen of een lastige toegang tot sportvoorzieningen.
Introductie van de Ketenaanpak Kinderen
De projectgroep Care for Obesity van de Vrije Universiteit Amsterdam heeft het ‘Landelijk model Ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas’ ontwikkeld. Op dit model voor kinderen tot 18 jaar is de Ketenaanpak Kinderen gebaseerd. Het model omschrijft de aanpak ‘Kind naar Gezonder Gewicht’. JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) ondersteunt gemeenten en professionals op landelijk niveau met de inzet van adviseurs, experts, middelen en kennis: Over JOGG — JOGG. In zes processtappen beschrijven zij de integrale aanpak voor zorg en ondersteuning. Deze ketenaanpak wil een duurzame gedragsverandering bereiken. De aangeboden zorg en/of ondersteuning wordt afgestemd op de behoefte van het kind én van het gezin. Het aanbod bestaat uit meerdere onderdelen, vanuit verschillende domeinen, gegeven door meerdere aanbieders.
Essentieel voor een succesvolle ketenaanpak is een goed werkbare samenwerking tussen de professionals uit het sociaal en medisch domein. Dit vraagt om een centrale zorgverlener (CZV). Deze rol coördineert en bewaakt de samenhang van de activiteiten, maar voert die zelf niet uit. De CZV heeft een brede blik, werkt domeinoverstijgend en is een spin in het web.
Gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico’s bestaan in vier gradaties: licht, matig, sterk en extreem. Deze risico’s worden bepaald op basis van het BMI, risicofactoren en comorbiditeit. Als een huisarts, kinderarts, jeugdarts of jeugdverpleegkundige een matig verhoogd gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico heeft vastgesteld, verwijst deze het kind door naar de CZV.
De CZV voert een brede anamnese uit en stelt samen met het kind en het gezin een plan op. Daarnaast begeleidt en coördineert de CZV de juiste zorg en ondersteuning op het juiste moment door de juiste professional. Is er sprake van onderliggende (sociale) problematiek, dan verwijst de CZV door naar het sociaal domein voor passende zorg en ondersteuning. Is leefstijlcoaching nodig binnen de gecombineerde leefstijlinterventie? Dan verwijst de CZV door naar de kinderleefstijlcoach (zorg).
De ketenaanpak bestaat daarom uit samenhangende onderdelen van zorg en andere ondersteuning. Die vallen deels binnen het zorgdomein en deels binnen het sociaal domein. De zorg en ondersteuning die een kind, de ouders en het gezin krijgen vanuit de ketenaanpak verschillen per situatie. Ze worden afgestemd op de behoeften van het kind en de geconstateerde oorzaken en gevolgen.
Regionale samenwerking
Om de vijf ketenaanpakken succesvol te implementeren en de beoogde resultaten te bereiken, is een nauwe samenwerking nodig tussen het zorgdomein en het sociaal domein. CZ groep wil de zorginkoop van de ketenaanpakken waar mogelijk regionaal inrichten. Zo past onze inkoop bij de IZA-structuren en de regionale (specifieke) uitdagingen die in de regioplannen zijn beschreven. Om de resultaten te borgen, is een verankering van de aanpak in (bestaande) structuren van belang. De regionale preventie-infrastructuur speelt hierin een grote rol.
Waar mogelijk sluit CZ groep ook in 2026 aan bij afspraken over de regionale samenwerking. De manier waarop die vorm krijgt, kan per regio verschillen en is afhankelijk van de regionale stakeholders.