1 Visie van CZ groep op de eerstelijnsdiagnostiek
Goede eerstelijnsdiagnostiek (ELD) helpt bij een snelle diagnosestelling, gaat onnodige medicalisering tegen en wordt bovendien dicht bij de patiënt geleverd. ELD wordt uitgevoerd in eerstelijns diagnostische centra (huisartsenlaboratoria, zelfstandige behandelcentra, productiesamenwerkingsverbanden) of in ziekenhuizen. Door technologische ontwikkelingen is het ook mogelijk om bepaalde diagnostische tests binnen de huisartsenpraktijk uit te voeren – via gevalideerde point of care-testen (POCT). Ook de mogelijkheid om gevalideerde testen thuis uit te voeren, komt steeds dichterbij. Gekoppeld aan een persoonlijk gezondheidsdossier heeft iemand dan zelf de regie en kan hij gegevens beschikbaar stellen aan de zorgverlener, die hij daarvoor toestemming heeft gegeven.
ELD is een belangrijk hulpmiddel voor de huisarts om de patiënt binnen de eerste lijn te houden. Naar verwachting stijgt het gebruik van ELD doordat:
de bevolking vergrijst;
mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen;
de huisarts de beschikking heeft over een steeds breder scala aan diagnostische mogelijkheden;
er een verschuiving van zorg plaatsvindt van de tweede naar de eerste lijn.
Om de zorg te kunnen blijven waarborgen, streeft CZ groep naar toekomstbestendige, integrale diagnostiek. Hieronder verstaan wij al het onderzoek dat nodig is om van een klacht tot een diagnose te komen, waarbij het onderzoek kan plaatsvinden in de eerste en de tweede lijn. Dit kunnen we bereiken door een herstructurering van het (eerstelijns) diagnostisch landschap, door onder meer concentratie en verdere digitalisering. Ontschotting van de regionale laboratoria moet versnippering tegengaan, bijvoorbeeld door het ontdubbelen van prikposten en apparatuur, en een optimalisatie van de logistiek. Op die manier kunnen de kosten beperkt worden. CZ groep stimuleert in eerste instantie partijen in het veld om gezamenlijk tot deze herstructurering te komen.
Doelmatigheid
Voor doelmatige ELD is een nauwe samenwerking nodig tussen de aanvrager en de aanbieder van de diagnostiek. De aanbieder moet de aanvrager maximaal helpen om tot een juiste diagnose te komen. Tegelijkertijd moet de aanvrager ook feedback krijgen over zijn aanvraaggedrag en de rationaliteit ervan. Richtlijnen en standaarden spelen hierbij een belangrijke rol. Om de efficiëntie van de ELD te vergroten, is het belangrijk dat partijen in de eerste en tweede lijn een inkijkfunctie hebben/creëren, waardoor zij diagnostiek, uitslagen en adviezen kunnen delen als dit nodig en in het belang van de patiënt is. Uiteraard is voor het delen hiervan toestemming nodig van de patiënt. Hiermee kan een deel van de dubbele diagnostiek worden voorkomen.
Voor de digitale gegevensuitwisseling wordt een nieuwe wet voorbereid, de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Daarmee zijn zorgaanbieders verplicht om elektronische patiëntengegevens met elkaar te delen. Naar verwachting wordt dit wetsvoorstel, dat in september 2022 is aangenomen door de Tweede Kamer, in 2023 behandeld in de Eerste Kamer.[1] CZ groep wil hier niet op wachten en verwacht van zorgaanbieders dat zij hier nu al op voorsorteren. Een verdere integratie van (de uitwisseling van) digitale gegevens voorkomt onder meer dubbele diagnostiek, wat gunstig is voor onze verzekerden. Om hier stappen in te zetten, kunnen zorgaanbieders bijvoorbeeld afspraken maken over het beveiligd digitaal inzien en uitwisselen van patiëntgegevens. In onze gesprekken met zorgaanbieders vragen we hier actief naar.
2025 en verder
In 2022 heeft CZ groep voor klinische chemie en medische microbiologie meerjarenafspraken gemaakt. Deze lopen tot en met 31 december 2024. We zijn bezig met de ontwikkeling van een visie op de (eerstelijns)diagnostiek en een passend zorginkoopbeleid voor 2025 en verder. Bij de ontwikkeling van dit beleid voeren we ook gesprekken met het werkveld. Daarin bespreken we hun visie op de (eerstelijns)diagnostiek en hoe we die toekomstbestendig kunnen maken, zodat de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid gegarandeerd blijven.
