1.1 Ontwikkeling en maatschappelijke opgave

Toegankelijkheid van de huisartsenzorg

Als we het huidige beleid niet aanpassen, komt de toegankelijkheid van de zorg in het geding en wordt de zorg onbetaalbaar. Huisartsen zijn steeds moeilijker te vinden. Dat geldt ook voor ondersteunend personeel: assistentes, praktijkondersteuners, verpleegkundig specialisten en physician assistants. Hierdoor neemt de druk op de zittende huisartsen toe. Het brengt risico's met zich mee voor de belastbaarheid van de huisartsen en zet de kwaliteit van de zorgverlening onder druk. Vernieuwingen zijn nodig om de huisartsenzorg toekomstbestendig te maken. Bijvoorbeeld op het gebied van de organisatie van de praktijk, taakherschikking, e-health en samenwerking.

Wachttijden ggz

De toenemende vraag in combinatie met een schaarste aan personeel zet de ondersteuning en zorg aan mensen met psychische klachten onder hoge druk. De instroom, doorstroom en uitstroom in de specialistische ggz loopt niet soepel. Een van de effecten hiervan is dat er lange wachttijden bestaan voor de ggz, waardoor huisartsen lang verantwoordelijk zijn voor mensen met een complexe ggz-hulpvraag. De gezamenlijke opgave is om de ondersteuning en zorg voor mensen met psychische klachten beter te organiseren (dichtbij, digitaal waar het kan, via zelfhulpmodules ‘tenzij’, zo vroeg mogelijk en in samenhang). Daardoor verbetert de in-, door- en uitstroom van de ggz. Dit vraagt om een betere samenwerking tussen het sociaal domein, huisartsenzorg en de ggz. Deze ontwikkeling wordt ondersteund door de verkennende gesprekken en mentale gezondheidsnetwerken.

Landelijke zorgakkoorden en programma's

Het kabinet wil richting geven aan een nieuwe benadering van de zorg met landelijke zorgakkoorden en programma's: het Integraal Zorgakkoord (IZA), het Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Gezondheid en preventie zijn hierbij sleutelwoorden. Gezondheid wordt mede bepaald door sociale factoren en leefomstandigheden. Eenzaamheid, bestaansonzekerheid en een slechte leefomgeving kunnen leiden tot een gezondheidsachterstand. Meer aandacht hiervoor, in combinatie met een betere samenwerking tussen de zorg en het sociaal domein, kan medische zorg voorkomen of bijdragen aan passende zorg en ondersteuning. Voor de inkoop van huisartsenzorg zijn vooral ‘Meer tijd voor de patiënt’ en ‘Welzijn op recept’ belangrijk.

Zorgcoördinatie

Zorgcoördinatie ondersteunt patiënten en zorgverleners om passende zorg te vinden bij een acute zorgvraag. Dit kan bijvoorbeeld gaan om de inzet van de huisartsenpost, ambulancezorg of ongeplande nachtzorg. Ook kan zorgcoördinatie helpen om de urgentie van de (acute) zorgvraag af te schalen (triage) en om vervolgzorg voor een patiënt te vinden, zoals een bed voor eerstelijnsverblijf. Zorgcoördinatie kan bijdragen aan de toegankelijkheid en kwaliteit van de acute zorg in Nederland door deze regionaal en in samenwerking met meerdere zorgaanbieders te organiseren. Voor patiënten blijft de toegang tot acute zorg overzichtelijk, want de zorgcoördinatie komt samen in 1 (virtueel) loket.

In het IZA is afgesproken om te streven naar een landelijk dekkende inkoop van zorgcoördinatie vanaf 1 januari 2025. Landelijke partijen werken hiervoor samen aan een implementatieplan. We verwachten dat u hier als zorgaanbieder aan meewerkt. Het ROAZ voert de regionale uitwerking van de zorgcoördinatie uit. Zorgverzekeraars volgen deze ontwikkelingen en publiceren waar nodig aanvullend beleid.