2.2.5 Duurzaamheid
Verduurzamen van de zorgsector
De zorgsector is verantwoordelijk voor 7% van de CO2-uitstoot, 13% van het grondstofverbruik en 4% van het afval in Nederland (RIVM, 2022). Dat heeft ernstige gevolgen voor onze leefomgeving en gezondheid.[1] Als zorgverzekeraars vinden we het van groot belang om – naast onze eigen verduurzaming – een bijdrage te leveren aan de verduurzaming van het gehele zorglandschap (Zvw- en Wlz-breed). Daarom zetten we samen met zorgaanbieders in op de versnelling van de verduurzaming van de zorgsector en monitoring daarvan.
We doen dit op basis van de afspraken die in Nederland gemaakt zijn in de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 (GDDZ 3.0). De GDDZ 3.0 is op 4 november 2022 door zorgbranches[2], kennisinstituten, ministeries, de Patiëntenfederatie Nederland en Zorgverzekeraars Nederland getekend. De kaders van de Green Deal zijn het Rijksbrede beleid en (internationale) wetgeving, waaronder 55% CO2-reductie in 2030, 50% minder gebruik van primaire abiotische grondstoffen in 2030 en de Ketenaanpak Medicijnresten uit Water. Meer informatie hierover is te vinden in de GDDZ 3.0.[3]
Om samen met zorgaanbieders in te zetten op de versnelling van de verduurzaming van de zorgsector, verwachten we van zorgaanbieders dat zij:
zich committeren aan de doelen van de GDDZ 3.0 die op 4 november 2022 tussen zorgpartijen is overeengekomen voor de periode tot en met 2026. Wij bedoelen met commitment dat de zich committerende zorgaanbieder zich in beleid en handelen aantoonbaar en uitlegbaar richt op het realiseren van de doelstellingen van de GDDZ3.0;
duurzaamheid verankeren in hun strategie. Van kleinere zorgaanbieders verwachten we aandacht voor duurzaamheid in plannen en ontwikkelingen;
in geval zij verplicht zijn een jaarverslag te maken maar niet CSRD-plichtig zijn, in het jaarverslag ook rapporteren over de duurzaamheidsprestaties van hun organisatie (voor zo ver beschikbaar) en hoe die zich verhouden tot doelen en ambities van de organisatie;
conform GDDZ3.0 (art. 4.2.e.) een mobiliteitsplan hebben opgesteld gericht op het terugdringen van de CO2-emissie t.g.v. vervoersbewegingen van medewerkers (alleen zorgaanbieders met meer dan 100 fte).[4]
We dragen bij aan inspiratie en handelingsperspectief voor zorgaanbieders door de verspreiding van groene voorbeelden in de zorgsector. Zie de website van ZN voor Groene Initiatieven die de zorgverzekeraars daartoe hebben verzameld.
We verwachten van zorgaanbieders wijkverpleging dat ze zich committeren aan de acties uit het uitvoeringsplan GDDZ 3.0 van Actiz. Zorgverzekeraars gaan met de grote zorgaanbieders binnen de wijkverpleging[5] in gesprek over hun duurzaamheidsprestaties. Daarbij richten we ons, na afstemming met Actiz, op de volgende onderwerpen en sectorbrede doelstellingen uit het uitvoeringsplan van de branche[6]:
terugdringen van de CO2-uitstoot van reisbewegingen, gericht op de doelstelling van 55% reductie in 2030 ten opzichte van 2018;
inzet op het terugdringen van het verspillen van medicatie, ook door patiënten en cliënten hiervan bewust te maken;
inzet op het terugdringen van het verspillen van incontinentiemateriaal en 5% minder gebruik van incontinentiemateriaal in 2026 ten opzichte van 2018, ook door patiënten en cliënten hiervan bewust te maken;
inzet op kennisbevordering over het sorteren van afval en 25% minder ongesorteerd restafval in 2026 ten opzichte van 2018;
aandacht voor preventie en bewustwording, zodat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen (bijvoorbeeld door de inzet van e-health).
Waar mogelijk ondersteunen we zorgaanbieders met kennis en tools, zoals voorbeelden van groene initiatieven die bij enkele aanbieders van wijkverpleging geïmplementeerd zijn, die bewezen impact hebben op duurzaamheid en die kostenbesparend of kostenneutraal zijn. Ondersteuning bij de verduurzaming van de organisatie is onder meer te vinden in de ‘Toolkit duurzaamheid’ en de ‘Factsheet duurzaam vervoersbeleid’ van Actiz.
- 1Het effect van de Nederlandse zorg op het milieu. Methode voor milieuvoetafdruk en voorbeelden voor een goede zorgomgeving | RIVM. (new window)
- 2Voor de Zvw-bekostigde zorgverlening betreffen de GDDZ3.0-partners de zorgbranches Actiz, de Nederlandse GGZ, KNMP, NFU en NVZ. (new window)
- 3Green Deal Samen werken aan duurzame zorg (Green Deal 3.0) (new window)
- 4RVO inzake rapportage werkgebonden personenmobiliteit; MPZ inzake wetgeving werkgebonden personenmobiliteit (new window)
- 5Alle grote zorgaanbieders van wijkverpleging. De precieze selectie is aan de individuele zorgverzekeraar.
- 6De beoogde (kwantitatieve) resultaten t.a.v. verduurzaming die in de focuspunten zijn opgenomen, zijn 1 op 1 overgenomen uit de GDDZ 3.0.